CO: projekty architektoniczno-budowlane oraz projekty wykonawcze: Zagospodarowanie terenu zieleni i małej architektury Miejsc Obsługi Podróżnych (MOP) / Projekt stałej instalacji przestrzennej

GDZIE: MOP Chwałszyce i MOP Targowa Górka przy autostradzie płatnej A2 na odcinku Krzyżowniki – Września, woj. wielkopolskie

KIEDY: 2002 / 2003 – realizacja projektu

KTO: arch. kraj. Katarzyna Łowicka (jako pracownik biura Transprojekt Warszawa Sp. z o.o.)

DLA KOGO: A2 Bau-Development  GMBH

Przy sporządzaniu projektu zagospodarowania terenów wypoczynkowych Miejsc Obsługi Podróżnych Targowa Górka i Chwałszyce zainspirowałam się wykopaliskami archeologicznymi prowadzonymi wzdłuż trasy projektowanej A2. Prace archeologiczne prowadzone były w ramach Programu Ochrony Architektonicznych Dóbr Kultury na trasie Poznań – Konin, pod kierunkiem prof. Makiewicza z Instytutu prahistorii Uniwersytetu im A. Mickiewicza w Poznaniu.

Zdjęcia lotnicze terenu wykopalisk archeologicznych w pasie autostrady A-2 (2001), przeznaczonym pod Miejsca Obsługi Podróżnych Targowa Górka i Chwałszyce. Praktycznie cały teren MOPów obejmuje stanowisko archeologiczne nr 287 Dzierżnica.

Opis projektu „Kamienny krąg”

W projekcie zagospodarowania terenu wypoczynkowego Miejsca Obsługi Podróżnych Chwałszyce nawiązano do śladów historii odkrytych na terenie przeznaczonym pod budowę MOP. W 2001 roku, podczas wizji lokalnej na terenie przeznaczonym pod MOP, doszło do spotkania Katarzyny Łowickiej –projektanta terenów zieleni przy autostradzie A-2, z panem Arturem Sobuckim – archeologiem prowadzącym prace badawcze na stanowisku Dzierżnica. Trwało właśnie odkrywanie kręgu „kultu” ludności kultury przeworskiej. Teren prac pokryty był linami układającymi się w siatkę kwadratów 10m na 10m (na kierunkach północ – południe i wschód – zachód), ułatwiającymi zapisanie układu wykopaliska na plan płaski. Na prośbę projektantki, pan Sobucki udostępnił wstępne wyniki prac wykopaliskowych (vide ilustracja poniżej). Zostały one ujęte w projekcie zagospodarowania terenu wypoczynkowego Chwałszyce. Kolisty plac wpleciony w alejki spacerowe, układające się w siatkę kwadratów 10m x 10m (na kierunkach północ – południe i wschód – zachód) nawiązuje skalą i układem do wykopaliska.

Plan płaski kręgu tzw. „kultu” ludności kultury przeworskiej (źródło dr Artur Sobucki Instytut Prahistorii Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu)

MOP Chwałszyce – projekt placu i ścieżek spacerowych insporowany wynikami wykopaliska archeologicznego  oraz projekt wykonawczy zieleni.

Docelowym założeniem projektu stałej instalacji przestrzennej na MOP Chwałszyce było wyposażenie centralnego placu terenu wypoczynkowego, w replikę kamiennego kręgu „kultu” ludności kultury przeworskiej. Instalacja ta stanowiłaby miejsce poznawcze, upamiętniające dawne kultury przodków. Koncepcja ta spotkała się w 2002 roku z dużym zainteresowaniem i aprobatą ze strony Ośrodka Ratowniczych Badań Archeologicznych w Warszawie. Instalacji do tej pory nie została zrealizowana – projekt czeka na sponsora.

MOP Chwałszczyce – widok z lotu ptaka na teren wypoczynkowy Miejsca Obsługi Podróżnych. MOP dostępny jest z A2 w kierunku zachodnim

Opis projektu „Ślady historii”

W projekcie zagospodarowania terenu wypoczynkowego Miejsca Obsługi Podróżnych Targowa Górka (MOP dostępny z A2 w kierunku wschodnim), do odkryć archeologicznych nawiązano w sposób symboliczny. Nawierzchniom placu zabaw dla dzieci, nadano kształt śladów wielkich stóp (ślady historii). Stopy są wplecione w alejki spacerowe, oparte na rysunku siatki kwadratów (na kierunkach północ – południe i wschód – zachód). Nawierzchnie tworzące rysunek stóp, miały odróżniać się materiałowo od alejek spacerowych. Niestety założenie to nie zostało uwzględnione podczas budowy nawierzchni. Ostateczna czytelność projektu jest niezadowalająca. 

Docelowym założeniem projektu stałej instalacji przestrzennej na MOP Chwałszczyce było wyposażenie terenu wypoczynkowego, w repliki najciekawszych znalezisk z terenu autostrady. Proponowano też by urządzenia zabawowe nawiązywały stylistycznie do czasów wykopalisk. Instalacja ta stanowiłaby miejsce poznawcze, upamiętniające dawne kultury przodków. Instalacji do tej pory nie została zrealizowana – projekt czeka na sponsora.