CO: Opracowanie projektu przebudowy placu z fontanną na terenie Parku im. Jana Pawła II na Ursynowie w celu zwiększenia udziału zieleni na placu

GDZIE: Warszawa, Dzielnica Ursynów, ul. Dzwonnicza, plac miejski w Parku im. Jana Pawła II
KIEDY: 09.2021 r. – 12.2021 r.
KTO: PROINWESTYCJA Katarzyna Łowicka

• mgr inż. arch. kraj. Katarzyna Łowicka – architektura krajobrazu, urbanistyka, koordynacja
• mgr inż. arch. Tomasz Burno – architektura
• inż. Adam Grodzki – kosztorysy
• inż. arch. kraj. Dominik Tyborowski – wizualizacje

DLA KOGO: Dzielnica Ursynów Miasta Stołecznego Warszawy

POWIERZCHNIA: ok 0,31 ha

Krótko o projekcie

W 2023 roku w odpowiedzi na zapotrzebowanie mieszkańców dokonano przebudowy utwardzonego placu miejskiego w Warszawie w celu zwiększenia stopnia zazielenienia terenu i poprawy warunków wzrostu dla istniejących 16 szt. drzew na placu. Wokół fontanny utworzono nowe rabaty z wielogatunkowymi nasadzeniami, przy istniejących drzewach powiększono rabaty, pod nawierzchnie w rejonie drzew wbudowano podłoże strukturalne. Ponadto na placu wymieniono małą architekturę na nowoczesne i wygodne wzornictwo. Przed przebudową plac z fontanną w 98 % stanowił powierzchnię utwardzoną kostką granitową i betonową, a zieleń na placu zajmowała ok 2% powierzchni całkowitej placu. Po przebudowie powierzchnia biologicznie czynna placu wynosi ok 18 %.

Dokumentacja projektowa opracowana w ramach umowy

• Tom PL_K: Koncepcja przebudowy placu
• Tom PL_PZT: Projekt zagospodarowania terenu
• Tom PL_W: Projekt wykonawczy: rozbiórki, mała architektura, zieleń
• Tom PL_ST: Specyfikacje techniczne (warunki ogólne, rozbiórki, mała architektura, zieleń),
• Tom PL_PK: Przedmiary robót oraz kosztorys inwestorski

Kontekst urbanistyczny

Plac miejski stanowi część parku im. Jana Pawła II, który powstał w 2000 roku wg projektu arch. kraj. Doroty Sikory. Plac otoczony jest z trzech stron zabudową, a z czwartej strony styka się z terenem zieleni parku. Od północnego wschodu znajduje się kościół rzymskokatolicki, zrealizowany wg projektu architektów Marka Budzyńskiego i Zbigniewa Badowskiego (1982-1990). Po północno-zachodniej stronie oraz po południowo-wschodniej stronie placu, znajduje się zabudowa mieszkaniowa Osiedla przy Pasażu Ursynowskim, autorstwa architektów Marka Budzyńskiego, Zbigniewa Badowskiego i Urszuli Lewej (1995-1997). W parterach zabudowy mieszkaniowej przy placu, znajdują się punkty usługowo-handlowe, w tym dwie cukiernie oraz kawiarnia z wystawianymi na zewnątrz stolikami i siedziskami. Przy ul. Dzwonniczej w latach 2015-16 powstał blok mieszkalny z usługami w parterze wg projektu pracowni Kaps-Architekci. Przestrzeń pomiędzy elewacjami budynków oraz granicą terenu zieleni parku ma wymiary ok 68 m x 67 m., z tego działka miejska stanowiąca zgodnie z mpzp plac miejski ma wymiary ok 57 m x 57 m.

Przebudowa placu jest odpowiedzią na potrzeby mieszkańców. Użytkownicy placu skarżyli się na za mały udział zieleni na placu. W upalne dni posadzka placu nagrzewała się, plac pustoszał. Poprzez wielogatunkowe nasadzenia, o interesującej zmienności sezonowej zwiększono atrakcyjność wizualną placu. Wprowadzone drzewa i wysokie krzewy w przyszłości dadzą cień na placu i wpłyną na obniżenie temperatury i zwiększenie wilgotności powietrza. Na placu zwiększono ilość miejsc do siedzenia i zróżnicowano ich rozmieszczenie pod kątem widoków.

Spójność społeczna

Plac jest przestrzenią ogólnodostępną w dzielnicy mieszkaniowej stolicy Polski. Układ rabat z nasadzeniami oraz rozlokowanie małej architektury na placu uwzględnia potrzeby osób z niepełnosprawnościami. Przy projektowaniu rozmieszczenia mebli miejskich na placu (ławek, stołów, koszy na odpadki, stojaków rowerowych) a także przy rozlokowaniu głazów narzutowych i społecznej wypożyczalni książek wzięto pod uwagę główne kierunki i minimalne szerokości przemieszczania się pieszych oraz osób poruszających się na wózkach inwalidzkich. W pobliżu ławek – tam gdzie pozwalały na to warunki – przewidziano miejsce do zaparkowania wózka lub roweru. Wszystkie ławki mają podłokietniki.

Różnorodność biologiczna

Dzięki realizacji inwestycji zwiększyła się powierzchnia biologicznie czynna terenu i wzrosła różnorodność biologiczna terenu. Mieszanka roślinna na plac została dobrana tak, aby tworzyła kompozycję dostosowaną do lokalnych warunków siedliskowych, atrakcyjną zarówno dla ludzi jak i dla zwierząt o każdej porze roku. Istniejące drzewa na placu oraz posadzona nowa zieleń tworzą kompozycję wielopiętrową, złożoną z ok 30 gatunków i odmian miododajnych bylin, krzewów oraz drzew. Korony drzew (lipy), plątanina pędów krzewów i bylin na placu to miejsce potencjalnego schronienia i żerowania owadów i drobnych zwierząt (również w zimie). Zastosowane krzewy i byliny obficie i długo kwitnące od wiosny do jesieni, o licznych barwnych i wonnych kwiatach, mogą dostarczać pszczołom surowca do produkcji nektaru. Liczne jadalne owoce na krzewach amalanchiera to przysmak przede wszystkim dla ptaków (szpaki, kwiczoły, rudziki, sroki). Plac miejski dzięki oazom zieleni stał się przestrzenią przyjazną dla środowiska.

Innowacyjność projektu

Pod utwardzoną nawierzchnię placu, w rejonie istniejących i projektowanych drzew wbudowano podłoże strukturalne, które ma poprawić warunki wzrostu zieleni na placu. Zastosowano nadwieszane obrzeża dla rabat, które umożliwiają przerost korzeni do podłoża strukturalnego pod posadzką. Domieszka ziemi urodzajnej do podłoża pod posadzką umożliwia penetrującym pod nawierzchnią korzeniom pobór wody i soli mineralnych z podłoża. Części stałe podłoża zapewniają właściwą nośność konstrukcji nawierzchni na placu, równocześnie zabezpieczą je przed nadmiernym zagęszczeniem. Projekt wymiany podłoża pod nawierzchniami – ze względów ekonomicznych – został zrealizowany nie w pełnym zakresie, jednakże jesteśmy przekonani, iż wykonane już roboty pozytywnie wpływają na poprawę warunków życia drzew na placu.

Materiały

Dobór i jakość materiałów został określony szczegółowo w dokumentacji projektowej. Na placu posadzono 4 szt. drzew (lipa holenderska 'Pallida’, obwód pnia 30-35), 574 szt krzewów, w tym 13 szt świdośliwy Lamarca, 19 hortensji bukietowej PINKY WINKY, 316 szt. kosodrzewiny, 216 szt. róż (róża ASPIRIN ROSE 'Taniripsa’ oraz róża 'White Fairy’), 1943 szt. bylin oraz 641 szt. cebul (szafirki, narcyze i tulipany). Około 60 % bylin na placu stanowią gatunki ozdobne z kwiatów (bodziszek korzeniasty i kantabryjski, jeżówka purpurowa, kocimięta Fassena, perowskia łobodolistna, rydbekia błyskotliwa, rozchodnik okazały, astry) i liści (funkia ‘France’, narecznica samcza), pozostałe 40% bylin to trawy ozdobne(rozplenica japońska ‘Hameln’, sesleria jesienna, trzcinnik krótkowłosy, ostnica cieniutka). Na etapie realizacji inwestycji nad zgodnością materiałów i prac z projektem czuwał nadzór autorski oraz nadzór inwestorski. Dostawcami materiału roślinnego były szkółki roślin ozdobnych, w większości zrzeszone w Związku Szkółkarzy Polskich (Rośliny z Runowa, Pol Plants, Natalia Marcinkowska-Chojnacka).

Realizacja

• Nazwa inwestycji: „Przebudowa/modernizacja placu z fontanną w Parku im. Jana Pawła II – w celu zwiększenia zieleni na terenie obiektu, wraz z pielęgnacją roślin”
• Zamawiający: Dzielnica Ursynów Miasta Stołecznego Warszawy
• Wykonawca robót: AG-COMPLEX Sp. z o.o.
  • Budowa: 10.2022 – 04.2023
  • Pielęgnacja: 04.2023 – 03.2025
• Nadzór autorski: Katarzyna Łowicka Proinwestycja