CO: Opracowanie koncepcji zagospodarowania przestrzennego Placu Grunwaldzkiego
GDZIE: Plac Grunwaldzki, obszar u zbiegu ulic Broniewskiego, Jana Pawła II i alei Wojska Polskiego, Warszawa, woj. mazowieckie
KIEDY: kwiecień – czerwiec 2015
KTO: mgr inż. arch. Tomasz Birezowski, mgr inż. arch. Jacek Damięcki, mgr inż. arch. Mirosław Falkowski, mgr inż. arch. kraj. Katarzyna Łowicka, mgr inż. Zygmunt Użdalewicz
DLA KOGO: Miasto Stołeczne Warszawa, Biuro i Architektury i Planowania Przestrzennego

Powierzchnia: 19 ha

Warsztaty urbanistyczno-architektoniczne
Projekt prezentowany na niniejszej stronie został opracowany przez ww. Zespół  autorski w ramach warsztatów urbanistyczno-architektonicznych dotyczących zagospodarowania przestrzeni publicznej wokół Placu Grunwaldzkiego na Żoliborzu w Warszawie. Warsztaty zostały zorganizowane w kwietniu 2015 roku przez Oddział Warszawski Stowarzyszenia Architektów Polskich na zlecenie Urzędu Miasta Stołecznego.
Celem Warsztatów było uzyskanie różnorodnych propozycji programowych i przestrzennych zagospodarowania obszaru u zbiegu ulic Broniewskiego, Jana Pawła II i alei Wojska Polskiego, w granicach określonych w zał. graficznym (poniżej). Rozwiązania i wnioski wypracowane podczas nich, zostaną wykorzystane przy opracowywaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego tego rejonu.

Warsztaty zorganizowane były w formie dwuetapowej. W pierwszym etapie prowadzony był nabór Uczestników na podstawie jawnych zgłoszeń. Na podstawie zgłoszeń jury miało za zadanie wyłonienie 5 Uczestników (zespołów projektowych), których zadaniem w drugim etapie warsztatów będzie opracowanie proponowanych w I etapie rozwiązań. Do pierwszego etapu zgłosiło się 16 zespołów, do II etapu został zaproszony nasz zespół i cztery inne zespoły.

II ETAP – prezentacja

WSTĘP

Plany budowy Placu Grunwaldzkiego na zakończeniu Alei Wojska Polskiego autorstwa architektów Jawornickiego i Jankowskiego z lat 1920-1922 nie zostały zrealizowane. Plac Grunwaldzki prawie od wieku kształtuje się według niespójnych decyzji planistycznych. Dzisiejszy jego stan oddaje ten  charakter – występuje duża  ilość przestrzeni źle zorganizowanej. Plac jest zdominowany przez funkcje komunikacyjne. Budowa w drugiej połowie XX w. wiaduktu nad koleją w ciągu alei Jana Pawła II, spowodowała separację przestrzenną terenu w południowej części placu poprzez wysoki nasyp pod dojazdem do obiektu.
Powojenne nawarstwienia na Placu Grunwaldzkim ograniczają realizację pierwotnego założenia, są za to okazją do wykorzystania narzędzi współczesnej urbanistyki skupionej na rewitalizacji obszarów.

Koncepcja zakłada przekształcenie Placu – z  rozległego węzła komunikacyjnego – w element tkanki miejskiej, zachowującej żoliborski charakter zabudowy. Chcielibyśmy aby plac stymulował interakcje między jego użytkownikami, integrował, oferował różnorodne funkcje i stanowił naturalne otwarcie na dalsze wnętrza urbanistyczne.

GŁÓWNE ZAŁOŻENIA KONCEPCJI
Istotnym aspektem przy projektowaniu Placu Grunwaldzkiego jest fakt, iż po zachodniej stronie Placu, na terenie Żoliborza Przemysłowego kształtuje się nowy zespół osiedli mieszkaniowych, zwany Żoliborzem Południowym lub Nowym Żoliborzem, które docelowo zamieszka ok. 20 000 mieszkańców (ok. 30% mieszkańców dzielnicy). Na terenie Nowego Żoliborza – bez obowiązującego mpzp – brak jest zaprojektowanej przestrzeni publicznej, nie ma  infrastruktury społecznej (brakuje m. in. przedszkola, domu kultury, terenów sportowo-rekreacyjnych, terenów zieleni urządzonej).

Nowa sytuacja  dynamicznie  rozbudowującego się  Nowego Żoliborza  w formie  prostokątnych  kwartałów  intensywnej  blokowej  zabudowy, wprowadzającej liczną  młodą populację mieszkańców i ich potrzeb – stawia nowe wyzwania i wymaga zupełnie nowego spojrzenia na konieczne funkcje i zagospodarowanie tego terenu.

Zaistniała sytuacja wymaga zdefiniowania nowej funkcji szeroko rozumianego placu, jako INTEGRATORA społeczności przedwojennych osiedli z nową generacją mieszkańców  bloków Nowego Żoliborza Południowego. Określając ten społeczny aspekt jako priorytetowy, zaproponowano:

1. Przekształcenie istniejącego układu komunikacyjnego w taki sposób, aby wygospodarować w terenie duży plac z przestrzenią pieszą. Ruch samochodowy w proponowanej  koncepcji. przebiega  obwiedniowo w stosunku  do   placu jako całości.  Nowa struktura placu, z węzłem głównych ulic i linii tramwajowych skupionym w północnej i wschodniej części, zwiększa obszar dostępny nowemu przeznaczeniu i poprawia jego funkcjonalność. Zaproponowano nowy przebieg północnej jezdni  Al. Broniewskiego (planowanej jeszcze do niedawna jako dwujezdniowa) oraz odtworzono na jej przedłużeniu historyczną, północną jezdnię Al. Wojska Polskiego. Nowa ul. Matysiakówny – o uspokojonym ruchu kołowym (strefa 30 km/h) – będzie połączona wlotem z ul. Broniewskiego w miejscu maksymalnie oddalonym od ciągu Al. Jana Pawła II – ul. Popiełuszki.
2. Ukształtowanie zachodniej oraz południowej pierzei placu w formie pięciokondygnacyjnej zabudowy mieszkaniowo-usługowej z usługami w parterach. Pierzeje zachodnia i południowa stykają się bezpośrednio z placem pieszym. Nowe trasowanie ulicy Matysiakówny  okala projektowaną zabudowę po zachodniej części placu.
3. Budowę na placu wolnostojącego obiektu usługowego. Potrzebę bezpośrednich kontaktów szczególnie w zakresie kultury, także w czasie słoty ma pełnić proponowany – lokalizowany w przestrzeni placu – Dom społeczny. Jego program, powinien być tak pomyślany, aby sumarycznie rzecz ujmując był on formą otwartą jako forum 'przedłużenie” przestrzeni placu. W naszej koncepcji został  zarysowany w formie stożka obrotowego o podstawie eliptycznej, z wklęsłością zorientowaną na zamknięcie osi pieszej, wzdłuż istniejącej obecnie ulicy Krystyny Matysiakówny. Jego konstrukcja nośna pokryta jest ścianą osłonową w kształcie „klosza” oferując u podstawy dużą powierzchnię użytkową w bezpośrednim kontakcie z placem. Proponowane funkcje: usługi kultury, usługi handlu, gastronomii.
4. Budowę przejść w nasypie dojazdu do wiaduktu nad koleją, które połączą (spoją) obie, dziś rozseparowane części południowego Żoliborza,  po wschodniej i zachodniej stronie Al. Jana Pawła II. Główne przejście (priorytetowe) przez nasyp zlokalizowano ok 110 m na południe od Al. Wojska Polskiego, na osi ulicy Rydygiera. Poprzez tunel w nasypie przeprowadzono ciąg pieszy i rowerowy, łączący Nowy Żoliborz z osiedlami WSM oraz zabudową Żoliborza Urzędniczego. Drugi tunel  zaproponowano (fakultatywnie) w połowie drogi do istniejącego przejazdu pod wiaduktem nad koleją, w osi lokalnej ulicy osiedlowej. Dzięki temu połączenia piesze na kierunku wschód-zachód, są oddalone od siebie na odcinku od Al Wojska Polskiego do ul. Rydygiera co ok 100 m.
5. Budowę zespołu przedszkolno-żłobkowego – lokalizacja przy ul. Rydygiera (vis a vis Instytutu Chemii Przemysłowej) została przesądzona ze względu na wszczęte przez urząd miasta, reprezentowany przez Burmistrza Dzielnicy Żoliborz postępowanie o ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego dla budowy ww. obiektu
6. Przekształcenie istniejących nieurządzonych terenów zieleni w sąsiedztwie placu, w tereny zieleni urządzonej z usługami sportu i rekreacji. Na południe od placu Grunwaldzkiego zaproponowano teren o powierzchni ok 0,6 ha z boiskami wielofunkcyjnymi, polanami piknikowymi oraz budynkiem sanitarno-zapleczowym. Po północno-zachodniej stronie Placu Grunwaldzkiego proponuje się zagospodarowanie rezerwy pod drugą jezdnię ul. Broniewskiego w formie zieleńca z aleją sportów miejskich (skatepark, boiska, itp.), wybiegiem dla psów, itp. Dzięki takiemu rozwiązaniu na odcinku pomiędzy placem a ul. Krasińskiego zyskuje się ok 1,4 ha urządzonego terenu zieleni publicznej z usługami sportu i rekreacji, a wraz z zieleńcem na południu placu – prawie 2 ha nowych atrakcyjnych terenów dla mieszkańców.
7. Wyburzenie istniejącego budynku handlowego na osi Alei Wojska Polskiego i utworzenie na kompozycyjnym zakończeniu Alei Wojska Polskiego skweru z układem wodnym na osi alei. Wykorzystując spadek alei w kierunku wschodnim i wynikającą z tego różnicę poziomu pomiędzy Placem Grunwaldzkim a przedpolem pomnika Czynu Zbrojnego Polonii Amerykańskiej wynoszącym ok 2 m  – zaproponowano utworzenie układu płytkich basenów z kaskowowo spływającą wodą w kierunku pomnika.

Funkcje zaproponowane na placu i w jego sąsiedztwie stanowią realizację artykułowanych przez mieszkańców potrzeb codziennej aktywności, czynnego wypoczynku i rekreacji .
Ukształtowana przestrzeń Placu Grunwaldzkiego tworzy odpowiedni kadr i w dłuższej perspektywie  dobre miejsce spełniania potrzeb mieszkańców Żoliborza, w wymiarach równoważenia rozwoju ich Wspólnoty.

KOMPOZYCJA (Koncept  planistyczny)

Plac Grunwaldzki
Istniejąca i projektowana zabudowa wokół Placu Grunwaldzkiego rozlokowana jest po obrysie kształtu zbliżonego do kwadratu o boku 180 m. Przestrzeń wnętrza placu  zawieszona jest na  przebiegu połączonych i skorelowanych alei (plant) – Alei Wojska Polskiego i Alei  Broniewskiego.  Plac od strony północnej, przylega do tych alei i stanowi ich przestrzenne rozwinięcie. A zatem uaktywnia je, znajdując się w środku ich przebiegu. Duży plac wchłania i przekształca dobiegające aleje, utrzymując wizualnie ich przebieg.

Zachodnia i południowa pierzeja projektowanej zabudowy przylega bezpośrednio do placu. Nowe pierzeje uformowane są przez układy dwukubaturowej zabudowy, dowiązane kompozycyjnie do istniejącego, narożnego,  trójkątnego budynku przy ul. Broniewskiego.

Właściwy plac, który stanowi pieszą, bogatą w różne funkcje zieloną agorę (rynek miejski) ma kształt kwadratu o boku 140 m i jest wpisany w południowo-wschodnią część placu.
Plac posiada dominantę w postaci wolno stojącego budynku, zlokalizowanego na osi przekątnej placu (dawnej  ul. Matysiakowny), w przeważającej części na terenie skweru.
Gabaryty zabudowy placu dostosowane do gabarytów budynków istniejących, mają tworzyć spokój i harmonię, dopuszczając światło i nie przytłumiając ważnych w opracowywanym obszarze zadrzewień i skwerów.
Dwie trzecie placu zajmuje skwer w formie prostokąta o bokach 107m x 66m. (0,7 ha). Są w nim zlokalizowane place zabaw, polany rekreacyjne, kawiarnie letnie, placyki spotkań, itp. Jedną trzecią placu stanowi plac otwarty w formie prostokąta o bokach 107 m x 35 m, umożliwiający organizację imprez masowych, okolicznościowych kiermaszy, itp. Wszystkie obiekty stykające się z placem mają usługi w parterach i wyznaczone strefy na letnie ogródki gastronomiczne.
Główny układ komunikacji pieszej na placu ma formę kopertową.

Pasaż przechodzący przez nasyp pod Al. Jana Pawła II
Od południa plac opiera się o pieszy (i rowerowy) pasaż łączący – poprzez tunel w nasypie pod Al. Jana Pawła II – usługi w parterach zabudowy mieszkaniowej wzdłuż ulicy Rydygiera, projektowany teren sportowy w zieleni, z pasażem wzdłuż wschodniej pierzei palcu (znajdujący się po drugiej stronie alei JPII).

Uzupełnienie zabudowy w sąsiedztwie Placu Grunwaldzkiego
Na odcinku, gdzie na terenie Nowego Żoliborza ulica Rydygiera zmienia swój przebieg z prostopadłego do Al. Jana Pawła II w równoległy, proponuje się utworzenie pierzei z zabudowy mieszkaniowo-usługowej, o modulacji korespondującej ze strukturą bloków zabudowy już istniejącej. Istniejące i proponowane budynki mają harmonizować i  wyznaczać swym potencjałem możliwości definiowania planu i zadań inwestycyjnych. Pierwotnie podobną zabudowę planowano też vis a vis Instytutu Chemii Przemysłowej, a jakże potrzebne przedszkole rozpatrywano na południe od Placu Grunwaldzkiego. Jednak ze względu na zaawansowany proces przygotowania inwestycji przez Urząd Miasta, Zespół przyjął lokalizację zaproponowaną przez Burmistrza Dzielnicy Żoliborz.
Po stronie wschodniej Alei Jana Pawła II zaproponowano  zlokalizowanie trzech brył budynków, domykających   urbanistycznie opracowywany  obszar od strony wschodniej, jako kontynuację i oprawę kubaturową przebiegu Al. Jana Pawła II.

KOMUNIKACJA
Uzasadnienie proponowanych parametrów i odpowiadających im klas funkcjonalnych ulic
Przez obszar szeroko rozumianego Placu Grunwaldzkiego przebiega najdłuższy w Warszawie ciąg komunikacji kołowej i tramwajowej, ukształtowany ostatecznie w latach 70 ubiegłego wieku, kiedy to jeszcze nazywany był Trasą NS. Tworzą go ulice: Marymoncka, Słowackiego, Popiełuszki, Jana Pawła II, Chałubińskiego, Niepodległości i Puławska. Przebiega z wyznaczonym priorytetem lub wyjątkowo równorzędnością (rondo), na całej swojej długości przez wszystkie strefy miasta o różnym stopniu dostępności. Stanowi alternatywę ochronną dla ciągu: Słowackiego, Mickiewicza, Andersa, Marszałkowska, Waryńskiego, Puławska. Dla fragmentu przebiegającego przez obszar opracowania (ul. Popiełuszki i Jana Pawła II), dotychczasowe dokumenty Miasta postulują dla tego ciągu parametry ulicy klasy G. Postulat ten (zawarty w SUiKZP), jest zgodny z faktycznymi parametrami tej trasy drogowej na odcinku od Ronda Zgrupowania AK „Radosław” do węzła z Trasą AK. W związku z tym, w opracowaniu nie proponujemy zmiany tych parametrów, a tym samym zmiany postulowanej klasy funkcjonalnej G (ul. główna), co najmniej na odcinku zlokalizowanym na północ od Obwodnicy Śródmiejskiej.

Od strony zachodniej dochodzi do obszaru opracowania ul.  Broniewskiego, której w dokumentach Miasta docelowo przypisywane były funkcje skrótu dla wcześniej wymienionego ciągu NS. Skrót taki został od początku utworzony dla ciągu tramwajowego. Natomiast ruchu kołowy z ulic Arkuszowej i Wólczyńskiej przejmowany jest obecnie przez ul. Żeromskiego i wprowadzany na omówiony wcześniej ciąg NS. Z tego powodu ruch kołowy na ul. Broniewskiego ustabilizował się na poziomie możliwym do obsłużenia przez jedną jezdnię. Natomiast ruch tramwajowy zdecydowanie dominuje nad ruchem tramwajowym w ciągu NS. W tak ukształtowanej i ustabilizowanej funkcji ul. Broniewskiego, nie ma uzasadnienia dla budowy drugiej jezdni i węzła dwupoziomowego z ul. Wólczyńską, co zachęcało by mieszkańców północnej części miasta do podróżowania samochodem w kierunku centrum. Uzasadniony natomiast jest priorytet dla ruchu tramwajowego, któremu zapewniono dogodne warunki. Mimo obecnie wyższych niektórych parametrów technicznych, uzasadnione jest wprowadzanie na ul. Broniewskiego, parametrów technicznych właściwych dla ulicy klasy Z, co zostało zaproponowane w opracowaniu.

Al. Wojska Polskiego dochodząca do Placu od strony wschodniej nie pełni tak istotnych funkcji komunikacyjnych jak obie, poprzednio omówione ulice. Jest natomiast wraz z Placem Inwalidów, jednym z najładniejszych założeń urbanistycznych w Warszawie. Wcześniejsze próby wymuszenia na tej ulicy wyższych parametrów technicznych (w tym wyznaczenie na każdej jezdni dwóch pasów dla ruchu samochodowego) oraz wyższych funkcji komunikacyjnych, nie powiodły się. Po latach nieudanych prób wyznaczono (dopiero w XXI w), prawe pasy o szerokości właściwej do parkowania równoległego, a pozostałą szerokość jezdni pozostawiona dla ruchu kołowego mieszanego. Następnym racjonalnym działaniem było wyznaczenie pasów dla ruchu rowerowego, przy równoczesnym pozostawieniu postoju równoległego na jezdni. Pozostało jeszcze do zrealizowania przekształcenie parku zlokalizowanego pomiędzy jezdniami Al. Wojska Polskiego w przestrzeń przyjazną dla pieszych i innych niezmotoryzowanych użytkowników tej przestrzeni. Wskazane byłoby również przywrócenie pierwotnego kształtu układowi komunikacyjnemu Placu Inwalidów (poprzez likwidację sygnalizacji świetlnej i odtworzenie zawrotki przez pas dzielący w północnej części tego placu) oraz ewentualne wyznaczenie w osi placu  przejścia dla pieszych i przejazdu dla rowerzystów.  Ze względu na najbardziej charakterystyczny parametr techniczny, jakim są odległości pomiędzy skrzyżowaniami, Al. Wojska Polskiego ma faktycznie klasę funkcjonalną L, co jest również postulowane w opracowaniu.

Pozostałe ulice w obszarze opracowania powinny również mieć parametry przewidywane dla dróg w terenie zabudowy klasy L. Z tym, że ul. Krystyny Matysiakówny w proponowanym nowym przebiegu, ze względu na jej zlokalizowanie pomiędzy obszarami, dla których przewidziano funkcje aktywnego użytkowania, ulica ta powinna być wyposażona w elementy fizycznego uspokojenia ruchu kołowego do 30 km/h, w tym w „poprzeczne chodniki” (zamiast przejść wyznaczanych znakami), w miejscach poprzecznych przecięć jezdni z ciągami pieszymi i rowerowymi.

Proponowane rozwiązania dla poszczególnych ulic
Ciąg ulic Jana Pawła II i Popiełuszki (G) – zachowanie dotychczasowych parametrów ulicy dwujezdniowej (na północy 2×2, na południu 2×3 pasy ruchu), z poszerzeniem wlotu południowego na skrzyżowaniu do 4 pasów ruchu (2 prosto i w prawo, 2 w lewo). Priorytet dla tramwajów skręcających w lewo w ul. Broniewskiego  zapewniony poprzez wydzielenie dodatkowego toru tramwajowego dla tej relacji. Zakaz skrętu w lewo (w Al. Wojska Polskiego) z wlotu północnego.
Ul. Broniewskiego (Z) – jednojezdniowa dwupasowa, z przeznaczeniem nadmiaru szerokości jezdni na: parkowanie równoległe po stronie północnej, przystanki komunikacji publicznej, azyle na przejściach dla pieszych. Rezerwę pod drugą jezdnię proponuje się wykorzystać na tereny sportu i aktywnej rekreacji. Kontynuacja drogi dla rowerów na kierunku wyznaczonym w obszarze opracowania po południowej stronie – wzdłuż południowej krawędzi pasa drogowego (rezerwy pod drugą jezdnię). Zachowanie istniejącej drogi dla rowerów po północnej stronie ulicy, za wyjątkiem odcinka wyznaczonego w nowym przebiegu. Na skrzyżowaniu z ul. Popiełuszki możliwość skrętu w prawo z 2 pasów ruchu oraz zakaz skrętu w lewo. Na wylocie dwa pasy ruchu (ze względu na dwupasowy skręt w lewo z południa). Na skrzyżowaniu z ul. Matysiakówny od wschodu przekrój  trzypasowy (na wlocie dwa pasy – w lewo i prosto), od zachodu przekrój dwupasowy.
Al. Wojska Polskiego (L) – zachowanie dotychczasowego przekroju dwujezdniowego, przy czym na odcinku od skrzyżowania z ciągiem ulic Teofila Boguskiego – Antoniny Sokolicz, jezdnia północna dwukierunkowa, na odcinku przed skrzyżowaniem poszerzona do 3 pasów ruchu. Wlot dwupasowy z wszystkimi relacjami, na wylocie jeden pas ruchu.  Zachowanie śladu urbanistycznego jezdni południowej w miejscu ciągu pieszo – rowerowego na odcinku od ul. Popiełuszki do ul. Gołębiowskiego. Likwidacja jezdni ul. Wyspiańskiego na odcinku pomiędzy jezdniami Al. Wojska Polskiego (przed pomnikiem).
Ul. Ludwika Rydygiera (L) – zachowanie dotychczasowego przekroju z propozycją zmiany (wyprostowania)  przebiegu w rejonie przejścia pod wiaduktem nad torami kolejowymi. Droga dla rowerów w pasie drogowym ulicy.
Ul. Krystyny Matysiakówny (L) – wyznaczona w nowym przebiegu o szerokości jezdni 7,0 m ze względu na przewidywany ruchu autobusowy (autobusy krótkie, ale o standardowej szerokości). Uspokojenie ruchu kołowego – strefa 30 km/h, ruch rowerowy na jezdni. Włączenie do ul. Broniewskiego na skrzyżowaniu z sygnalizacją świetlną.

Komunikacja publiczna
Przeniesienie skrzyżowania jezdni ulic maksymalnie na północ, było pierwszą decyzją zespołu autorskiego, pozwalającą na zmniejszenie powierzchni terenu zajmowanego wyłącznie dla potrzeb komunikacji kołowej. Wymagało to jednak dokładnej analizy przebiegu linii tramwajowej, a zwłaszcza lokalizacji przystanków. W pierwszym etapie analizowano trzy lokalizacje:

1. Zachowanie dotychczasowego, ukośnego przebiegu tramwaju przez teren do zagospodarowania, z przystankami na placu (w strefie pieszej) – rozwiązanie dopuszczone w warunkach Warsztatów, jednak odrzucone przez autorów opracowania, ze względu na:
   – zbyt dużą dezintegrację przestrzeni Placu przez przebieg torów tramwajowych,
   – brak możliwości zorganizowania przystanków kierunkowych dla dojazdu do centrum.
   Rozwiązanie takie uniemożliwia pełne skonsumowania efektu przeniesienia i zmniejszenia powierzchni skrzyżowania.
2. Poprowadzenie torów tramwajowych przy proponowanym nowym przebiegu jezdni ul. Broniewskiego – pozwala na zorganizowanie przystanków kierunkowych w stronę centrum oraz do terenów (w tym osiedli mieszkaniowych), zlokalizowanych wzdłuż ul. Broniewskiego. Technicznie możliwe jest zmieszczenie przed skrzyżowaniem z ul. Matysiakówny przystanku tramwajowego o długości ponad 66 m. Istnieje możliwość wyznaczenia trzeciego toru tramwajowego dla skrętu w lewo w ul. Broniewskiego. To rozwiązanie zostało wybrane w I etapie prac konkursowych, na poziomie posiadanych w tym czasie informacji technicznych. Jednak w zaleceniach sformułowanych po ocenie pierwszego etapu znalazła się sugestia aby: „rozważyć zbliżenie przystanków komunikacji publicznej do zabudowy, którą ma ona obsługiwać, tak aby korzystanie z autobusów i tramwajów było wygodne i wiązało się również np. z możliwością skorzystania z obiektów handlowych i usługowych w drodze pomiędzy przystankami a miejscem zamieszkania”.
3. Poprowadzenie torów tramwajowych (w tym trzeci tor dla skrętu w lewo) – jak w wariancie 2. Ale zlokalizowanie przystanku tramwajowego za skrzyżowaniem z nowym przebiegiem ul. Matysiakówny. Istotną zaletą tego wariantu jest wytworzenie się odcinka buforowego przed przystankiem dla tramwajów skręcających z Al. Jana Pawła II w lewo. Wariant 3 w pierwszym etapie został uznany za rozwiązanie mniej atrakcyjne od wariantu 2. W drugim etapie, po doprecyzowaniu programu zagospodarowania Placu oraz niewykorzystanej rezerwy pod druga jezdnię Broniewskiego, uwzględnieniu sugestii jury oraz w związku z uzyskaną inwentaryzacją zieleni, zdecydowanie został wybrany ten wariant jako optymalna lokalizacja przystanku. Odległość dojścia pomiędzy dwoma zespołami zintegrowanych przystanków komunikacji publicznej (tramwajowej i autobusowej) wzrasta w stosunku do wariantu 2, z około 100 m do 150 m. Odsunięcie przystanku tramwajowego w ul. Broniewskiego od  zabudowy po wschodniej stronie trasy głównej, osoby wysiadające mogą  zrekompensować zmieniając tramwaj na wspólnym przystanku za Rondem Zgrupowania AK „Radosław”, co umożliwia bez dodatkowych kosztów, obecnie obowiązujący w Warszawie system biletowy. Podobna zasada może być stosowana przez osoby zainteresowane opuszczeniem tramwaju na przystanku w ul. Broniewskiego.

Przystanki autobusowe związane ze skrzyżowaniem Popiełuszki – Broniewskiego – Wojska Polskiego, zostały zlokalizowane  możliwie jak najbliżej przystanków tramwajowych. Uwzględniono też zorganizowaną z inicjatywy mieszkańców linię autobusową 205 oraz ewentualną jej modyfikację. Obecnie ta linia autobusowa umożliwia bezpośredni dojazd z rejonu Placu Grunwaldzkiego do 2 stacji metra oraz do Dworca Gdańskiego, z którego odchodzą pociągi kolei regionalnej.

Parkowanie
Zaproponowane rozwiązania nie pogarszają obecnych warunków postoju pojazdów samochodowych. Zachowany zostaje stan obecny parkowania w Al. Wojska Polskiego oraz w zabudowie mieszkaniowej. Dodatkowe miejsca postojowe dla „starej” zabudowy przy ul. Broniewskiego (zwłaszcza po północnej stronie), zostały zaproponowane do wyznaczenia na trzecim pasie jezdni tej ulicy.
Oprócz tego przyjęto, że zgodnie z obowiązującymi przepisami, wymagana liczba miejsc postojowych zostanie zapewniona w realizowanych obiektach. Przy czym w obiektach użyteczności publicznej, powinny to być miejsca postojowe ogólnodostępne. Wskazane jest zamieszczenie w przyszłym MPZP warunku, zobowiązującego inwestorów nowych obiektów na terenach obecnie wykorzystywanych do postoju samochodów, do odtworzenia w wersji ogólnodostępnej, liczby likwidowanych miejsc postojowych.

Ruch rowerowy
Zachowane są istniejące rozwiązania dla ruchu rowerowego w pasach drogowych ulic zlokalizowanych w obszarze opracowania. Brak możliwości zlokalizowania drogi dla rowerów po północnej stronie nowej jezdni ul. Broniewskiego, jest rekompensowany zarówno przez stworzenie możliwości dowolnego przejazdu przez powierzchnię placu, jak i przez wyznaczone w nawierzchni i (lub) oznaczone tabliczkami szlaku, przejazdów rekomendowanych rowerzystom na określonych kierunkach. Możliwości takich będzie na Placu znacznie więcej, niż w obecnym układzie ulicznym. Na podobnej zasadzie kierowany jest ruchu rowerowy odbywający się po jezdni ul. Krystyny Matysiakówny w nowym przebiegu.
Nowe drogi dla rowerów zostały wyznaczone poprzecznie do trasy drogowej Jana Pawła II – Popiełuszki w ciągach pieszo – rowerowych pod wiaduktem nad koleją (w pasie drogowym ul. Rydygiera z kontynuacją na całym przebiegu tej ulicy) oraz w obu połączeniach, proponowanych do wykonania w nasypie trasy drogowej.

Lokalizacja stacji wypożyczania rowerów miejskich
Pozostawiono istniejącą wypożyczalnię rowerów miejskich po wschodniej stronie placu. Wskazano 3 możliwe dodatkowe lokalizacje:

• w północo-zachodnim narożniku placu, przy alei sportów miejskich, w  ul. Broniewskiego
• w sąsiedztwie skrzyżowania ul. Rydygiera i nowej ul. Matysiakówny
• w południowo-zachodnim narożniku placu (fakultatywnie)

METODA PRACY /  W ASPEKCIE JEJ DOCELOWOŚCI
Po kilku próbach    modelowania układu odstąpiono od przedwojennej koncepcji  półkolistego    domknięcia projektowanego założenia koncepcji Jawornickiego. Wydaje się, że  współczesny  rozwój miasta i istniejący układ przestrzeni, jak i przesądzone promesy lokalizacyjne (vide  lokalizacja przedszkola), powodują napięcia pomiędzy tendencją domykania układów zabudowy i jej ekonomizowania (intensyfikowania) oraz przeciwstawnymi tendencjami miasta (dzielnicy)  ogrodu.
W kilku wariantowych próbach składania doszliśmy do prezentowanej koncepcji, w znacznym stopniu  dzięki uwzględnianiu postulatów reprezentacji mieszkańców. Konsultacja ta uświadamia ważkość głosu mieszkańców i konieczność traktowania procedury planistycznej,  jako procesu negocjacyjnego w wymiarze realnym.
Przedstawiane plany wynikają z usilnego dążenia do zaprezentowania konceptu realnego i   kompromisującego wieloaspektowość oraz złożoność sytuacji. Działaliśmy w przekonaniu, że przewidywana dyskusja po zdeponowaniu projektów Warsztatu, umożliwi przybliżenie i ustalenie wartościowego oraz realnego planu miejscowego.

Wystawa i publiczna dyskusja w Forcie Sokolnickiego

15 czerwca 2015 r. o godz. 17:00 w Forcie Sokolnickiego Oddział Warszawski Stowarzyszenia Architektów Polskich zorganizował publiczną prezentację rezultatów warsztatów urbanistyczno-projektowych. Prace zakwalifikowanych pięciu zespołów projektowych zostały zaprezentowane w formie wystawy i prezentacji autorskiej, po której odbyła się dyskusja z udziałem przedstawicieli władz Miasta, Dzielnicy Żoliborza, architektów oraz mieszkańców, na temat przyszłości urbanistycznej okolic Placu Grunwaldzkiego. Moderatorem dyskusji podsumowującej II etap i doradcą Jury był dr hab. inż. arch. Krzysztof Domaradzki, urbanista.

Publikacja podsumowująca warsztaty

Na bazie prac warsztatowych, w czerwcu 2015 roku OW SARP wydał publikację podsumowującą warsztaty projektowe. Jest ona dostępna na stronie OW SARP oraz TU.